W dniu dzisiejszym światowy sport żużlowy obchodzi 100 urodziny! Dnia 15 grudnia 1923 Nowozelandczyk Johnnie Hoskins zorganizował pierwsze zawody motocyklowe, które uznawane są za pierwsze zawody żużlowe w historii. Rywalizacja miała miejsce nie w ojczyźnie Hoskinsa lecz w australijskim West Maitland, na liczącym 535 metrów torze, przeznaczonym na co dzień do wyścigów konnych.
Kilka lat później sport ten dotarł do Europy, rozprzestrzeniając się po bardzo wielu krajach na kontynencie. W roku 1930 dotarł także do Polski.
W roku 1936 rozegrano na słynnym stadionie Wembley pierwszy w historii finał Indywidualnych Mistrzostw Świata – złoty medal wywalczył Australijczyk Lionel van Praag.
Zawody żużlowe przed Drugą Wojną Światową a także po niej organizowano w wielu krajach, między innymi w Ameryce Południowej, Azji czy Afryce. Nie wszędzie „czarny sport” zagościł niestety na dłużej.
Aktualnie poza Europą żużel uprawiany jest w Australii, Nowej Zelandii, USA, Argentynie i Kanadzie. Oglądając zawody żużlowe pamiętajmy o Hoskinsie, to właśnie jego można uznać za „ojca” żużla, którym tak bardzo się fascynujemy.
Należy wspomnieć, iż w minionym sezonie rywalizacja w Speedway Grand Prix odbywała się pod hasłem 100 lecia sportu żużlowego.

Johnnie S. Hoskins urodził się w 1892 roku w Waitara w Nowej Zelandii. Zmarł w wieku 95 lat w brytyjskim Kent. Dorastał w Nowej Zelandii. Już od najmłodszych lat był niespokojnym duchem. W wieku 13 lat opuścił szkolę i zaczął pracować na farmie. Później został listonoszem. Następnie przeniósł się do Australii i w Wagga Wagga pracował jako operator telegrafu. Ale i tam nie zagrzał długo miejsca. Przeniósł się do Sydney. Kiedy tam skończyły mu się pieniądze wsiadł do pociągu i za to co mu zostało dojechał do West Maitland.
Tam spotkał przyjaciół którzy pomogli mu zorganizować charytatywne zawody sportowe w boksie. Z powodzeniem prowadził uliczne stragany.
Wybrano go na organizatora karnawału charytatywnego dla Lokalnego Towarzystwa Rolniczo-Ogrodniczego Hunter River. Kiedy sekretarz tej organizacji zrezygnował Hoskins zajął jego stanowisko.
W tym czasie różne instytucje regularnie organizowały karnawały w ramach zbiórki funduszy na terenie Maitland Showground. Jako zagorzały entuzjasta motocykli Hoskins próbował przekonać komitet Towarzystwa Rolniczo-Ogrodniczego, aby zezwolił na wyścigi motocyklowe po torze kłusaków na terenie targów.
1 grudnia 1923 r. w lokalnej gazecie „Maitland Daily Mercury” ukazała się następująca notatka:
„Wyścigi motocyklowe będą nowością podczas karnawału sportowego, który odbędzie się 15 grudnia na terenie wystawowym. Tor jest w doskonałym stanie i oczekuje się, że na różne imprezy motocyklowe wpłynie ponad 40 zgłoszeń. Po raz pierwszy na terenie wystawowym odbędą się wyścigi motocyklowe, dlatego też wydarzenia te powinny wzbudzić duże zainteresowanie.”
Pełniąc funkcję sekretarza Lokalnego Towarzystwa Ogrodnictwa Rolniczego Hunter River, Hoskins zorganizował charytatywny karnawał sportowy zwany Electric Light Carnival, który odbył się na terenie Maitland Showground w dniu 15 grudnia 1923 r., na rzecz lokalnych sierocińców, a także lokalnego stowarzyszenia ogrodniczego Hunter River Agricultural Horticultural Society. Na program wydarzeń tego wieczoru składały się wyścigi konne, w tym kłus, zawody kolarskie, lekkoatletyka i wyścigi motocyklowe. Po raz pierwszy na tym obiekcie odbyły się wyścigi motocyklowe i tę datę powszechnie uznaje się za dzień narodzin sportu żużlowego w jego obecnej formie. Hoskins przez dwa lata jeździł na żużlu w Maitland, a następnie przeniósł się do Newcastle w Nowej Południowej Walii.
W 1925 roku Hoskins zintensyfikował swoją karierę w wyścigach motocyklowych na żużlu, kiedy został sekretarzem promocyjnej firmy Newcastle Speedway Company Ltd. z siedzibą w Newcastle. Promował także żużel na Sydney Showground podczas pierwszego sezonu ścigania się tam w latach 1926–1927, ale bardzo mokre lato sprawiło, że przedsięwzięcie okazało się klapą i prawie doprowadziło Hoskinsa do bankructwa. Następnie przeniósł się do Australii Zachodniej, gdzie w 1927 roku zaczął promować wydarzenia sportowe w Claremont Showground niedaleko Perth. W ciągu miesiąca zarobił prawie 1000 funtów, co dla większości ludzi w tamtym czasie stanowiło dochód z kilku lat.
W 1928 roku Hoskins postanowił spróbować promować żużel w Wielkiej Brytanii. Wypłynął statkiem Oronsay i dotarł do Anglii, w której nie było wówczas odpowiedniego toru do ścigania na żużlu.
Sir Arthur Elvin, prezes stadionu Wembley, znanego narodowego obiektu sportowego, poprosił Hoskinsa o promowanie żużla na Wembley w sezonie 1929. Hoskins zgodził się i tak narodził się zespół Wembley Lions.
W 1930 roku Hoskins nabył prawa do promocji drużyny West Ham Hammers i prowadził klub przez dziewięć udanych sezonów, aż do wybuchu II wojny światowej.
W 1933 roku, gdy był w West Ham, Hoskins pojawił się w brytyjskim filmie Money for Speed, w którym wystąpili John Loder, Ida Lupino, Cyril McLaglen i Moore Marriott. Wystąpili także Ginger Lees, Lionel Van Praag i Frank Varey.
Po wojnie Hoskins promował lub współpromował wiele klubów i był prawdziwą siłą brytyjskiego żużla. Jego ostatnie zaangażowanie miało miejsce w drużynie Canterbury Crusaders, którą założył w 1968 roku w wieku siedemdziesięciu pięciu lat i działał przez kolejne dziesięć lat. Zmarł w 1987 roku w wieku dziewięćdziesięciu pięciu lat.

*****
